De Stichting

Eind 2009 is de Stichting Archeologie Maasland (SAM) in het leven geroepen met als doel: het behartigen van de belangen van de archeologie en het bevorderen van de amateur-archeologie in noordoost Noord-Brabant. De stichting richt zich voornamelijk op de gemeenten Oss, Bernheze en Maashorst.

SAM organiseert een aantal algemene activiteiten, en geeft voor de 'vrienden' van Sam de mogelijkheid deel te nemen aan diverse specifieke activiteiten onder deskundige begeleiding.


Wat kun je zelf doen en wat kan SAM voor je doen?

Waarnemen, veldverkenning en boren
Waarnemen
Veldverkenning

Helpen bij archeologisch onderzoek

Uitwerken van opgravingsgegevens

Archiefonderzoek, determineren
Archiefonderzoek
Determineren

Publiceren, reconstrueren, voorlichting, scholen
Reconstrueren
Voorlichting

Werkplek, kenniscentrum
Kenniscentrum

Cursussen organiseren



Video

Een aantal korte films met betrekking tot opgravingen in Oss en omgeving:

  • Een film en artikel over de reconstructie van een prehistorische jurk
  • Een film over de massaslachting die de Romeinse legioenen onder Julius Caesar in het jaar 55 voor Chr. onder Germanen in het Brabantse Kessel hebben aangericht.
  • Het vervaardigen van een replica van het zwaard van Oss.
  • Horzak-west in Oss opgegraven door studenten van welkom, SAM en andere vrijwilligers.
  • Van prehistorische nederzetting tot middeleeuws dorp, archeologische onderzoek in Herpen, Wilgendaal.
  • Een film over grafheuvels voor scholieren.
  • De voorburcht van het kasteel van Ravenstein. BAAC houdt een open dag.
  • Expositie in de Ravensteinse molen met vondsten van amateur-archeoloog Gerard Smits.
  • De opgraving van een rondeel van de vesting Ravenstein in de tuin van dhr. van Mourik.
  • Opgraving van de voorburcht van het kasteel in het centrum van Ravenstein.
  • Mini-docu Onder Oss over archeologisch onderzoek in de Horzak te Oss


Nieuws

12 september 2024

Dit jaar is de theaterproduktie van Oss Cultureel geïnspireerd op de Osse Vorstengraven. Een eigentijds verhaal over het belang van archeologie en de weg naar de toekomst, over het gemis van dierbaren en de kracht van herinneringen. Het belooft een bijzondere avondvulllende voorstelling te worden met toneel, dans, livemuziek, humor en wat reflectie hier en daar. De voorstelling loopt van 26 september t/m 6 oktober in een tot theater omgevormde loods van Vos Logistics. Voor meer informatie en tickets klikt u op de link:
De vorst van Oss


06 september 2024

In oktober 2024 verschijnt er een boek over de Maria Magdalena Kerk te Geffen. Misschien wel de mooiste Neogotische Kerk van Noord-Brabant. Meer info en hoe te bestellen: Klik op de afbeelding hieronder


26 december 2021

TENTOONSTELLING ARCHEOLOGISCHE COLLECTIE VAN PIET HAANE / ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK GEWANDEWEG / TERUGBLIK 12 JARIG BESTAAN SAM
De tentoonstelling is te zien in het Stadsarchief tot 22 januari 2022.



Piet Haane (overleden in 2002) was naast zijn werk bij de gemeentepolitie actief als lokaal archeoloog. Hij behoorde tot de osse archeologie pioneers die Oss archeologisch gezien op de kaart hebben gezet. Piet heeft samen met andere lokale- en beroeps archeologen vele onderzoeken, met name in Ussen, uitgevoerd. Voor zijn overlijden heeft Piet zijn vondsten overgedragen aan de Universiteit Leiden. Onlangs zijn de vondsten door studenten van de Universiteit Leiden gedetermineerd en als resultaat zijn enkele vondsten nu te zien in de het Stadsarchief. Na afloop van deze tentoonstelling periode wordt de collectie met de documentatie overgedragen aan Museum Jan Cunen.

Over het archeologisch onderzoek in 2021 van de Universiteit Leiden aan de Gewandeweg in Oss, is op leuke wijze te ervaren hoe dit heeft plaatsgevonden. In Oss wordt al decennialang archeologisch onderzoek gedaan, onder andere door de Universiteit Leiden. Studenten komen jaarlijks naar Oss om het opgraven te leren. Afgelopen jaar kwamen zo’n 200 Nederlandse en internationale studenten naar het veldpracticum aan de Gewandeweg. In opdracht van de gemeente zochten zij naar archeologische resten. Er zijn diverse kringgreppels gevonden die bij een grafveld uit de bronstijd-ijzertijd horen en ook resten van een nederzetting uit diezelfde periode, waaronder twee waterputten. Nieuw is dat de studenten naast het opgraven ook moeten leren hoe ze het brede publiek bij archeologie kunnen betrekken. Hiervoor hebben ze onder andere posters, spellen en zelfs een hagelslagverpakking gemaakt. Deze werkstukken zijn in de tentoonstelling te zien. Ook is er voor de basisschoolleerlingen een zogenaamd "Activity Book Oss Outreach Project " . Dit doe-boekje is gratis mee te nemen.

Door de corona maatregelen is het 10 jarig bestaan van SAM niet onder de aandacht gekomen. Met deze tentoonstelling wordt ook het inmiddels 12-jarig bestaan gevierd van de Stichting Archeologie Maasland, waarin regionale amateurarcheologen zijn verenigd. SAM is in december 2009 opgericht en is een opvolger van de archeologische werkgroep Oss, die al sinds 1975 actief is.




18 oktober 2018

BAGGER! HET BEGIN VAN DE NEDERLANDSE GESCHIEDENIS
Nu nog te zien in Museum Jan Cunen in Oss /m 20 januari 2019.

In de expositie Bagger! Het begin van de Nederlandse geschiedenis staat de archeologische vindplaats Kessel (Lithse Ham) in de gemeente Oss centraal. Kessel ligt aan de Maas en vormt samen met de nabijgelegen vindplaats Over de Maas (Moordhuizen) de grootste archeologische vindplaats van Nederland. Bij baggerwerkzaamheden zijn en worden hier enorme hoeveelheid archeologisch materiaal naar boven gehaald waaronder zwaarden, schilden en helmen, bijlen, sieraden, gordelhaken, ketels, munten, aardewerk, dierlijk botmateriaal en menselijke skeletresten met duidelijke sporen van geweld. Daarnaast zijn tientallen tuf- en kalkstenen bouwfragmenten gevonden. Veel van de vondsten stammen uit de (late) ijzertijd en Romeinse tijd (50 v. Chr. - 450 na Chr.). In de tentoonstelling Bagger! vertellen we de verschillende verhalen die bij de vondsten horen. Daarnaast verbinden we de vondsten met de vroegste historische bronnen over onze streken. Daaruit rijst een opmerkelijk beeld: een grindgat aan de Maas lijkt in meerdere opzichten het begin te vormen van de geschreven geschiedenis van Nederland in het algemeen en Brabant in het bijzonder.



10 juni 2018

Heemkundekring Lith heeft een 'Kunst en Kitsch' middag in Lith georganiseerd naar aanleiding van het openluchttheaterspektakel Caesar aan de Maas. Op zondagmiddag kon iedereen vondsten uit Lith-Maren Kessel laten zien. Het gebeuren vond plaats buiten in het atrium van Galerie Kunstcafé De Artist, Kerkstraat 1, in Lith. Het was mooi weer en een tiental personen lieten hun vondsten zien aan een team deskundigen waaronder Richard Jansen. Hieronder een deel van de gedetermineerde vondsten;

  • Een fraai gaaf groen flesje. Na raadplegen in het Boek 'Alles in glas verpakt' bleek het te gaan om een mini (jenever) flesje uit ca. 1900.

  • Een 'versteend' bot.


    Na informatie te hebben ingewonnen bij Theo de Jong bleek het te gaan om een linker scheenbeen van een volgroeid paard, het hielgewricht is compleet, maar de zijde van het kniegewricht is beschadigd. De ouderdom is niet goed te bepalen. Paarden komen in het Pleistoceen al in ons land voor, en daarna weer algemeen vanaf de ijzertijd-Romeinse tijd. In de steentijden lijken paarden nagenoeg afwezig te zijn in onze streken. Het lijkt vanwege de grootte (ca 33 cm) van een relatief klein paard te zijn. Als het bot erg zwaar gefossiliseerd is, dan is een Pleistocene (IJstijd) ouderdom aannemelijk, als het bot minder zwaar is, dan kan een Romeinse of middeleeuwse ouderdom aannemelijk zijn. Een C14-datering kan uitsluitsel geven over de ouderdom van het bot, maar dat kost wel wat (400 euro CIO-Groningen). De vinder was blij met de informatie.

  • Diverse detectorvondsten zoals fibula en vuursteen vondsten van een ervaren duiker. Deze meneer heeft vele malen in de Maas allerlei vondsten opgedoken. Richard Jansen heeft zijn adresgegevens genoteerd.

  • Een moderne koperen ketel. Mooi gemaakt maar niet oud.

  • Een redelijk intacte pot met gele strepen.

    Het leek op een Heilige Catharina kan. Maar Ronald van Genebeek, stadsarcheoloog van Den Bosch, melde dat de kan ouder is. De krans van standvinnen deed hem denken aan een 14de eeuwse kan met geometrische slibversiering.

  • Diverse botten. Theo de Jong: Het schedeldeel met oogkas is zo te zien van een rund, evenals de onderkaak met de tanden. En een gezaagd bot van het distale (onderste) deel van spaakbeen van een onvolgroeid varken. Het gezaagde botfragment dateert waarschijnlijk van na 1900, de andere kunnen ook wel ouder zijn... helaas geen menselijke resten! Het is voornamelijk slachtafval.

  • Verder was er een fraaie tuitpot in stukken te zien. Deze tuitpot is schijnbaar compleet en is afgegeven bij SAM in Oss om deze te reconstrueren.

  • Op 11 juni 2018 heeft het Brabants Dagblad het bovenstaande in een artikel weergegeven.



    19 september 2017

    U zult wel gedacht hebben: wat is het stil rond SAM. Het bestuur is achter de schermen echter druk bezig geweest met de huisvesting. De locatie in het souterrain van de voormalige Mavo St. Jan in de Koornstraat was niet langer beschikbaar. In overleg met de gemeente Oss is SAM verhuisd naar een nieuwe locatie.

    We hebben een geschikte ruimte gevonden in de Muzelinck, Raadhuislaan 18, 5341 GM Oss. De ruimte bevindt zich op de tweede etage en is bereikbaar met trap en lift. Achter het gebouw is voldoende parkeergelegenheid.

    Met ingang van september 2017 gaat SAM info- inloopavonden organiseren op de 2e en 4e dinsdag van de maand.



    14 november 2016

    De Nederlandse Archeologiedagen van 14 tot 16 oktober 2016 zijn in Oss uitstekend verlopen. Circa 2.000 mensen hebben het Pop-Up-Archeologiehuis in het centrum bezocht. Ook de busexcursies naar Paalgraven en het Vorstengraf konden op veel belangstelling rekenen. De lezing door Nico Roymans op donderdag 13 oktober werd bijgewoond door 250 belangstellenden.

    Een impressie van het Pop-up Archeologiehuis en voor meer informatie, zie Archeologiedagen. En zijn ook Foto's gemaakt.



    4 juli 2016

    Op maandag 4 juli 2016 hebben medewerkers van de firma Archol met hulp van vrijwilligers van de Archeologische Werkgroep Uden en SAM een archeologisch begeleidend onderzoek uitgevoerd in een rioleringscunet aan de Koornstraat in Oss ter hoogte van Hospice de Oase. Klik op de link voor meer foto's.



    12 april 2016

    Archeoloog Eric van der Kuijl verzorgt in Ravenstein een lezing over de opgraving van het Philips van Kleef-bolwerck. Dit bolwerk is aangetroffen in een tuin aan de van Coothweg 1 in Ravenstein. Architect Maurits Cobben toont hoe het vestingwerk beleefbaar is gemaakt.



    10 november 2015

    Het bestuur van SAM is voornemens een interessant jaarprogramma samen te stellen voor 2016. Elk jaar zal een archeologisch thema krijgen, aan de hand waarvan activiteiten worden georganiseerd. Voor 2016 staat onder meer een kasteelexpo gepland. Met het provinciaal depot in 's-Hertogenbosch is afgesproken dat we een belangrijk deel van onze archeologische collectie daar onder kunnen brengen. Dat betekent wel dat die collectie aan een aantal voorwaarden moet voldoen. De documentatie van de vondsten is erg belangrijk en daar moet nog het een en ander aan gebeuren. We willen nu met voorrang de collectie 'Heesch' (Lee Ceelen/Jan Vos) gereedmaken.



    27 oktober 2015

    Op 12 november 2015 om 19.30h geeft archeoloog René van der Mark van opgravingsbedrijf BAAC bv een lezing over over de bijzondere geschiedenis van het Kasteel van Ravenstein naar aanleiding van de recente opgravingen van de voorburcht in 2014. Tevens kunt u de tentoonstelling over het Kasteel van Ravenstein bezoeken. De lezing vindt plaats in de Raadzaal van het voormalig raadhuis te Ravenstein.



    9 februari 2015

    In het voorjaar van 2015 vinden de schervenavonden plaats op de 2e en 4e dinsdag van de maand.



    9 september 2014

    In het najaar van 2014 vinden de schervenavonden plaats op de 2e en 4e dinsdag van de maand.



    9 juli 2014

    Meegraafdag zaterdag 12 juli 2014

    De Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden is deze week weer gestart met een opgravingscampagne in wijk de Horzak in Oss. De campagne duurt de hele maand juli. De studenten zijn aanwezig van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 16.00. Evenals vorig jaar kunnen vrienden en geïnteresseerden van de Stichting Archeologie Maasland de studenten weer assisteren met de opgravingen.

    Jullie hulp wordt in ieder geval gevraagd tijdens de Meegraafdag die op zaterdag 12 juli wordt georganiseerd. Deze meegraafdag begint om 9.00 uur en duurt tot 16.00 uur. Net zoals in 2013 kunnen geïnteresseerden, die (nog) niet actief zijn in de archeologie een kijkje komen nemen en meegraven, om kennis te maken met de grondbeginselen van de archeologie en te zien hoe leuk en interessant het is om op zoek te gaan naar de sporen van onze voorouders. Er is een gevarieerd programma met uitleg over de opgraving, de meegraafdag en een afsluitende bijeenkomst. Daarnaast is er voor kinderen tussen 4 en 10 jaar een activiteit op de opgraving.



    10 oktober 2013

    De volgende schervenavond op maandag 21 oktober aanstaande wordt heel bijzonder. Ronald van Genabeek, de gemeentelijke archeoloog van Den Bosch, komt op bezoek. Hij gaat middeleeuwse vondsten bekijken en determineren. Daar kunnen we wat van opsteken. Je mag ook eigen vondsten meenemen. Meld je wel even aan. Voor meer info, zie onder AGENDA

    Veldpracticum 18 mei 2013

    Vanaf maandag 1 juli t/m 27 juli vindt in Oss-Horzak een veldpracticum plaats van studenten van de Universiteit van Leiden. Het gaat om het gebied Horzak-West. De universiteit wil geïnteresseerden de kans bieden mee op te graven en gaat les geven. Van 4 hectaren is 1 1/2 hectaren geselecteerd voor de opgraving, welke gedurende 2 jaar (2 zomers) zal plaatsvinden. De gemeente Oss heeft 2 terreinen gedeselecteerd ten behoeve van onderzoek door SAM en andere amateurarcheologen. Het onderzoek door SAM zal plaatsvinden op vrijdag 5 juli, zaterdag 6 juli, zaterdag 13 juli, vrijdag 19 juli en zaterdag 20 juli. Op zaterdag 13 juli vindt ook een Open Dag plaats. Daarnaast vindt in het gemeentehuis een fototentoonstelling plaats. Het bestuur roept eenieder op mee te komen helpen met het onderzoek.

    Paalgraven

    Medio juni zal de opening plaatsvinden van het terrein Paalgraven, waar de grafheuvels zijn hersteld. Het terrein is voortaan toegankelijk voor wandelaars. Ter gelegenheid van de opening zal ook een archeologisch congres plaatsvinden.

    SAM-bestuur

    Het SAM-bestuur komt op maandag 9 september weer bij elkaar.



    12 mei 2013

    Op dinsdag 16 april heeft de stichting De Werkende Mens een bezoek gebracht aan de werkruimte van Stichting Archeologie Maasland. Na de koffie of thee werd door de voorzitter Piet van lijssel de aanwezigen welkom geheten. De penningmeester Peter van Nistelrooij liet aan de hand van een PowerPoint presentatie de activiteiten en mogelijkheden van de SAM zien. Na de SAM-presentatie gaf de secretaris Hans Pennings uitleg over de opgraving van het Kasteel van Oss. Hierna konden de aanweigen de verschillende tafels en kasten bekijken en werd er uitleg gegeven over de diverse artefacten die er liggen.



    24 juni 2012

    Op zaterdag 30 juni kun je deelnemen aan een onderzoek van het gronddepot van de kasteelgracht van het kasteel van Oijen. Zie verdere gegevens bij agenda.

    Eind mei is SAM verhuisd van de begane grond van de voormalige Mavo St. Jan naar de kelder. In het schoolgebouw wordt door het TBL nog steeds les gegeven en er was behoefte aan uitbreiding met het lokaal, waar tot nog toe onze activiteiten plaatsvonden. Gelukkig zijn we erin geslaagd op dezelfde locatie te blijven en hebben we de kelder tot onze beschikking gekregen. De afgelopen weken is gewerkt aan de inrichting en we zijn nu klaar om verder te gaan met de vondstverwerking. Er is nog veel werk te verrichten en alle hulp is welkom! Vele handen maken licht werk.




    20 april 2012

    In Geffen heeft een onderzoek plaatsgevonden naar het Joodse kerkhof. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van heemkundewerkgroep Vladerack met ondersteuning van de gemeente Maasdonk en financiële ondersteuning van Brabants Heem en met medewerking van het Nederlands Israëlitisch Genootschap. Sinds 1693 is hier begraven en het onderzoek heeft verrassende resultaten opgeleverd. Onlangs is er een interview met Peter van Nistelrooij uitgezonden bij Omroep Brabant.



    31 maart 2012

    Op 4 april 2012 organiseren gemeente Bernheze, archeologisch onderzoeksbureau RAAP en adviesbureau ArchAeO een open middag op de originele vindplaats van de archeologische opgravingen bij de Zwarte Molen in Nistelrode. Bij archeologische opgravingen in Nistelrode zijn opnieuw bijzondere vondsten aan het licht gekomen. In twee maanden tijd is ruim twee hectare akker opgegraven. Hierbij zijn de resten van meer dan 30 boerderijen uit de Romeinse tijd en de Middeleeuwen opgegraven. Daarnaast zijn de sporen van 15 waterputten, vele tientallen opslagschuurtjes en twee hooimijten gevonden. Uit de archeologische sporen zijn allerlei gebruiksvoorwerpen verzameld, zoals aardewerk, metalen voorwerpen, van onder meer mantelspelden, munten, slijpstenen, molenstenen en nog veel meer. Bijzonder zijn de vondst van een gouden Merovingische munt en een bronzen teugelgeleider van een (strijd)wagen uit de Romeinse tijd. Het onderzoek is noodzakelijk omdat binnenkort fase 2 van het woningbouwplan Zwarte Molen van start gaat. De open middag is van 13.30 tot 16.30 uur. De opgraving ligt direct ten zuiden van de nieuwbouwwijk Zwarte Molen eerste fase aan de Eeuwsel. Wij raden u aan uw auto te parkeren op het parkeerterrein van de sportvelden aan de Zwarte Molenweg. Fietsers kunnen bij de keten aan de Eeuwsel parkeren. De archeologen van RAAP verzorgen rondleidingen.

    Op zaterdag 7 april 2012 willen we weer gaan veldlopen. We willen het tweede deel van het terrein De Honing in Teeffelen gaan belopen. Het eerste deel van het terrein is al eerder belopen en de vondsten zijn verwerkt. Door omstandigheden konden we het tweede deel vorig jaar niet afwerken. Verzamelen om 11.00h in ons onderkomen in de voormalige Mavo Sint Jan, Koornstraat 12 in Oss. De ingang van de school is aan de achterzijde van het gebouw. Aan de linkerzijde is een poort. Parkeren kan aan de achterzijde. SAM komt bijeen in lokaal 2. Van hieruit gaan we met de auto naar Teefelen, naar het terrein De Honing. Dit veld is door de toenmalige Rijksdienst Oudheidkundig Bodem- onderzoek eerder onderzocht. Er liggen daar artefacten uit de IJzertijd, Romeinse tijd en Middeleeuwen. Voorafgaand aan het veldlopen geeft Richard Jansen instructie over hoe we het gaan doen. We zetten jalons uit en gebruiken GPS. Afhankelijk van het weer, de juiste kleding meenemen. Laarzen (of stevig schoeisel) is een must. Graag per email reageren of je aanwezig kunt zijn.



    15 februari 2012

    Opgravingen Zwarte Molen

    Van RAAP Zuid-Nederland kregen we het bericht dat begin februari gestart is met het vervolg van het archeologisch onderzoek van nieuwbouwplan Zwarte Molen fase 2 in Nistelrode. RAAP biedt geïnteresseerde amateur archeologen te assisteren en ervaring op te doen. RAAP nodigt ons uit om tijdens (een deel van) de uitvoeringsperiode mee te werken aan de opgraving. De werkzaamheden zullen vooral betrekking hebben op het couperen en uitspitten van sporen en metaaldetectieonderzoek. Er is reeds gestart met een proefsleuven onderzoek.



    23 juni 2011

    23 juni lezing: De lezing over archeologische opgraving Begijnenstraat/Vita Nova gaat niet door wegens (langdurige) ziekte van de spreker Juliette de Winter (BAAC). Op een later tijdstip komen we hierop terug. DWM vult deze avond nu in met een lezing over de Bende van Oss.



    6 februari 2011

    We gaan dit jaar starten met veldlopen. De zogenaamde archeologische propectie. Dat betekent systematisch een akker aflopen op zoek naar archeologische vondsten die zich aan de oppervlakte bevinden.



    13 december 2010

    Start opgravingen Vita Nova Oss. zie ook op pagina veldwerk.



    21 november 2010

    Einde tentoonstelling Onder Oss. SAM krijgt van het Jan Cunen een paar vitrines en een aantal grote tufstenen delen van de tempel van Maren-Kessel. Deze tufstenen delen worden door de SAM nader bestudeerd en vastgelegd op foto's en tekeningen.



    21 oktober 2010

    Het archeologie beleid wordt door gemeenteraad van Oss unaniem goedgekeurd.



    19 oktober 2010

    Toekenning eenmalige subsidie van het Prins Bernard Fonds.



    7 oktober 2010

    Start onderzoek grachten kasteel Oijen. zie ook op pagina veldwerk.



    5 oktober 2010

    Start opgraving oud raadhuis ter plaatse van de ijskiosk Venezia op de heuvel te Oss. Zie ook op pagina veldwerk.



    29 september 2010

    Inrichting van SAM ruimte. De archeologische vondsten die zich bevinden in de Tolstraat 3 worden overgebracht naar de Koornstraat. De ruimte wordt verder ingericht met tafels en kasten.



    22 september 2010

    Voor het eerst komt het SAM bestuur bijeen in de voormalige Mavo St. Jan, Koornstraat 12 in Oss. We kunnen dankzij de welwillende medewerking van het TBL beschikken over een schoollokaal.



    14 september 2010

    Vierde bestuursvergadering ten huize van Piet van Lijssel. Financieel en ruimte-technisch gaat alles naar wens. We kunnen vooruit met SAM.



    19 juli 2010

    Toewijziging start subsidie gemeente Oss.



    12 juni 2010

    De SAM website is een feit.



    8 juni 2010

    Derde bestuursvergadering in het Leerlooiershuisje te Ravenstein.



    13 april 2010

    Tweede bestuursvergadering in de Heemkamer van Heemkundekring 'De Elf Rotten" Zoggelsestraat 9 te Heesch.



    2 februari 2010

    Eerste bestuursvergadering Tolstraat 3 te Oss.



    12 januari 2010

    Een aanmeldings-/informatieavond op basisschool De Korenaer in de Grindlaan te Oss vormde de eerste activiteit voor de nieuw opgerichte Stichting Archeologie Maasland.