Eind 2009 is de Stichting Archeologie Maasland (SAM) in het leven geroepen
met als doel: het behartigen van de belangen van de archeologie en het
bevorderen van de amateur-archeologie in noordoost Noord-Brabant. De
stichting richt zich voornamelijk op de gemeenten Oss, Bernheze en Maashorst.
SAM organiseert een aantal algemene activiteiten, en geeft voor de
'vrienden' van Sam de mogelijkheid deel te nemen aan diverse specifieke
activiteiten onder deskundige begeleiding.
Dit jaar is de theaterproduktie van Oss Cultureel geïnspireerd op de Osse Vorstengraven. Een eigentijds verhaal
over het belang van archeologie en de weg naar de toekomst, over het gemis van dierbaren en de kracht van herinneringen.
Het belooft een bijzondere avondvulllende voorstelling te worden met toneel, dans, livemuziek, humor en wat reflectie
hier en daar. De voorstelling loopt van 26 september t/m 6 oktober in een tot theater omgevormde loods van Vos Logistics.
Voor meer informatie en tickets klikt u op de link:
De vorst van Oss
In oktober 2024 verschijnt er een boek over de Maria Magdalena Kerk te Geffen. Misschien wel de mooiste
Neogotische Kerk van Noord-Brabant. Meer info en hoe te bestellen: Klik op de afbeelding hieronder
TENTOONSTELLING ARCHEOLOGISCHE COLLECTIE VAN PIET HAANE / ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK GEWANDEWEG / TERUGBLIK 12 JARIG BESTAAN SAM
De tentoonstelling is te zien in het Stadsarchief tot 22 januari 2022.
Piet Haane (overleden in 2002) was naast zijn werk bij de gemeentepolitie actief als lokaal
archeoloog. Hij behoorde tot de osse archeologie pioneers die Oss archeologisch gezien op de
kaart hebben gezet. Piet heeft samen met andere lokale- en beroeps archeologen vele onderzoeken,
met name in Ussen, uitgevoerd. Voor zijn overlijden heeft Piet zijn vondsten overgedragen aan
de Universiteit Leiden. Onlangs zijn de vondsten door studenten van de Universiteit Leiden
gedetermineerd en als resultaat zijn enkele vondsten nu te zien in de het Stadsarchief. Na
afloop van deze tentoonstelling periode wordt de collectie met de documentatie overgedragen
aan Museum Jan Cunen.
Over het archeologisch onderzoek in 2021 van de Universiteit Leiden aan de Gewandeweg in Oss,
is op leuke wijze te ervaren hoe dit heeft plaatsgevonden. In Oss wordt al decennialang
archeologisch onderzoek gedaan, onder andere door de Universiteit Leiden. Studenten komen
jaarlijks naar Oss om het opgraven te leren. Afgelopen jaar kwamen zo’n 200 Nederlandse en
internationale studenten naar het veldpracticum aan de Gewandeweg. In opdracht van de gemeente
zochten zij naar archeologische resten. Er zijn diverse kringgreppels gevonden die bij een
grafveld uit de bronstijd-ijzertijd horen en ook resten van een nederzetting uit diezelfde
periode, waaronder twee waterputten. Nieuw is dat de studenten naast het opgraven ook moeten
leren hoe ze het brede publiek bij archeologie kunnen betrekken. Hiervoor hebben ze onder
andere posters, spellen en zelfs een hagelslagverpakking gemaakt. Deze werkstukken zijn in de
tentoonstelling te zien. Ook is er voor de basisschoolleerlingen een zogenaamd "Activity Book
Oss Outreach Project " . Dit doe-boekje is gratis mee te nemen.
Door de corona maatregelen is het 10 jarig bestaan van SAM niet onder de aandacht gekomen. Met
deze tentoonstelling wordt ook het inmiddels 12-jarig bestaan gevierd van de Stichting Archeologie
Maasland, waarin regionale amateurarcheologen zijn verenigd. SAM is in december 2009 opgericht en
is een opvolger van de archeologische werkgroep Oss, die al sinds 1975 actief is.
BAGGER! HET BEGIN VAN DE NEDERLANDSE GESCHIEDENIS
Nu nog te zien in Museum Jan Cunen in Oss /m 20 januari 2019.
In de expositie Bagger! Het begin van de Nederlandse geschiedenis staat de archeologische
vindplaats Kessel (Lithse Ham) in de gemeente Oss centraal. Kessel ligt aan de Maas en vormt
samen met de nabijgelegen vindplaats Over de Maas (Moordhuizen) de grootste archeologische
vindplaats van Nederland. Bij baggerwerkzaamheden zijn en worden hier enorme hoeveelheid
archeologisch materiaal naar boven gehaald waaronder zwaarden, schilden en helmen, bijlen,
sieraden, gordelhaken, ketels, munten, aardewerk, dierlijk botmateriaal en menselijke
skeletresten met duidelijke sporen van geweld. Daarnaast zijn tientallen tuf- en kalkstenen
bouwfragmenten gevonden. Veel van de vondsten stammen uit de (late) ijzertijd en Romeinse tijd
(50 v. Chr. - 450 na Chr.). In de tentoonstelling Bagger! vertellen we de verschillende
verhalen die bij de vondsten horen. Daarnaast verbinden we de vondsten met de vroegste
historische bronnen over onze streken. Daaruit rijst een opmerkelijk beeld: een grindgat aan
de Maas lijkt in meerdere opzichten het begin te vormen van de geschreven geschiedenis van
Nederland in het algemeen en Brabant in het bijzonder.
Heemkundekring Lith heeft een 'Kunst en Kitsch' middag in Lith georganiseerd naar aanleiding van het openluchttheaterspektakel Caesar aan de Maas. Op zondagmiddag kon iedereen vondsten uit Lith-Maren Kessel laten zien. Het gebeuren vond plaats buiten in het atrium van Galerie Kunstcafé De Artist, Kerkstraat 1, in Lith. Het was mooi weer en een tiental personen lieten hun vondsten zien aan een team deskundigen waaronder Richard Jansen. Hieronder een deel van de gedetermineerde vondsten;
Een fraai gaaf groen flesje. Na raadplegen in het Boek 'Alles in glas verpakt' bleek het te gaan om een mini (jenever) flesje uit ca. 1900.
Na informatie te hebben ingewonnen bij Theo de Jong bleek het te gaan om een linker scheenbeen van een volgroeid paard, het hielgewricht is compleet, maar de zijde van het kniegewricht is beschadigd. De ouderdom is niet goed te bepalen. Paarden komen in het Pleistoceen al in ons land voor, en daarna weer algemeen vanaf de ijzertijd-Romeinse tijd. In de steentijden lijken paarden nagenoeg afwezig te zijn in onze streken. Het lijkt vanwege de grootte (ca 33 cm) van een relatief klein paard te zijn. Als het bot erg zwaar gefossiliseerd is, dan is een Pleistocene (IJstijd) ouderdom aannemelijk, als het bot minder zwaar is, dan kan een Romeinse of middeleeuwse ouderdom aannemelijk zijn. Een C14-datering kan uitsluitsel geven over de ouderdom van het bot, maar dat kost wel wat (400 euro CIO-Groningen). De vinder was blij met de informatie.
Diverse detectorvondsten zoals fibula en vuursteen vondsten van een ervaren duiker. Deze meneer heeft vele malen in de Maas allerlei vondsten opgedoken. Richard Jansen heeft zijn adresgegevens genoteerd.
Een moderne koperen ketel. Mooi gemaakt maar niet oud.
Een redelijk intacte pot met gele strepen.
Het leek op een Heilige Catharina kan. Maar Ronald van Genebeek, stadsarcheoloog van Den Bosch, melde dat de kan ouder is. De krans van standvinnen deed hem denken aan een 14de eeuwse kan met geometrische slibversiering.
Diverse botten. Theo de Jong: Het schedeldeel met oogkas is zo te zien van een rund, evenals de onderkaak met de tanden. En een gezaagd bot van het distale (onderste) deel van spaakbeen van een onvolgroeid varken. Het gezaagde botfragment dateert waarschijnlijk van na 1900, de andere kunnen ook wel ouder zijn... helaas geen menselijke resten! Het is voornamelijk slachtafval.
Verder was er een fraaie tuitpot in stukken te zien. Deze tuitpot is schijnbaar compleet en is afgegeven bij SAM in Oss om deze te reconstrueren.
Op 11 juni 2018 heeft het Brabants Dagblad het bovenstaande in een artikel weergegeven.
U zult wel gedacht hebben: wat is het stil rond SAM. Het bestuur is achter de schermen echter
druk bezig geweest met de huisvesting. De locatie in het souterrain van de voormalige Mavo St.
Jan in de Koornstraat was niet langer beschikbaar. In overleg met de gemeente Oss is SAM
verhuisd naar een nieuwe locatie.
We hebben een geschikte ruimte gevonden in de Muzelinck, Raadhuislaan 18, 5341 GM Oss. De ruimte
bevindt zich op de tweede etage en is bereikbaar met trap en lift. Achter het gebouw is voldoende
parkeergelegenheid.
Met ingang van september 2017 gaat SAM info- inloopavonden organiseren op de 2e en 4e dinsdag van
de maand.
De Nederlandse Archeologiedagen van 14 tot 16 oktober 2016 zijn in Oss uitstekend verlopen.
Circa 2.000 mensen hebben het Pop-Up-Archeologiehuis in het centrum bezocht. Ook de
busexcursies naar Paalgraven en het Vorstengraf konden op veel belangstelling rekenen.
De lezing door Nico Roymans op donderdag 13 oktober werd bijgewoond door 250
belangstellenden.
Een impressie van het Pop-up Archeologiehuis en
voor meer informatie, zie Archeologiedagen. En zijn ook
Foto's gemaakt.
Op maandag 4 juli 2016 hebben medewerkers van de firma Archol met hulp van vrijwilligers
van de Archeologische Werkgroep Uden en SAM een archeologisch begeleidend onderzoek uitgevoerd
in een rioleringscunet aan de Koornstraat in Oss ter hoogte van Hospice de Oase.
Klik op de link voor meer foto's.
Archeoloog Eric van der Kuijl verzorgt in Ravenstein een lezing over de opgraving van het Philips van Kleef-bolwerck. Dit bolwerk is aangetroffen in een tuin aan de van Coothweg 1 in Ravenstein. Architect Maurits Cobben toont hoe het vestingwerk beleefbaar is gemaakt.
Het bestuur van SAM is voornemens een interessant jaarprogramma samen te stellen voor 2016. Elk jaar zal een archeologisch thema krijgen, aan de hand waarvan activiteiten worden georganiseerd. Voor 2016 staat onder meer een kasteelexpo gepland. Met het provinciaal depot in 's-Hertogenbosch is afgesproken dat we een belangrijk deel van onze archeologische collectie daar onder kunnen brengen. Dat betekent wel dat die collectie aan een aantal voorwaarden moet voldoen. De documentatie van de vondsten is erg belangrijk en daar moet nog het een en ander aan gebeuren. We willen nu met voorrang de collectie 'Heesch' (Lee Ceelen/Jan Vos) gereedmaken.
Op 12 november 2015 om 19.30h geeft archeoloog René van der Mark van opgravingsbedrijf BAAC bv een lezing over over de bijzondere geschiedenis van het Kasteel van Ravenstein naar aanleiding van de recente opgravingen van de voorburcht in 2014. Tevens kunt u de tentoonstelling over het Kasteel van Ravenstein bezoeken. De lezing vindt plaats in de Raadzaal van het voormalig raadhuis te Ravenstein.
In het voorjaar van 2015 vinden de schervenavonden plaats op de 2e en 4e dinsdag van de maand.
In het najaar van 2014 vinden de schervenavonden plaats op de 2e en 4e dinsdag van de maand.
Meegraafdag zaterdag 12 juli 2014
De Faculteit der Archeologie van de Universiteit Leiden is deze week
weer gestart met een opgravingscampagne in wijk de Horzak in Oss. De
campagne duurt de hele maand juli. De studenten zijn aanwezig van maandag
tot en met vrijdag van 9.00 tot 16.00. Evenals vorig jaar kunnen vrienden
en geïnteresseerden van de Stichting Archeologie Maasland de studenten
weer assisteren met de opgravingen.
Jullie hulp wordt in ieder geval gevraagd tijdens de Meegraafdag die op
zaterdag 12 juli wordt georganiseerd. Deze meegraafdag begint om 9.00 uur
en duurt tot 16.00 uur. Net zoals in 2013 kunnen geïnteresseerden, die
(nog) niet actief zijn in de archeologie een kijkje komen nemen en
meegraven, om kennis te maken met de grondbeginselen van de archeologie
en te zien hoe leuk en interessant het is om op zoek te gaan naar de
sporen van onze voorouders. Er is een gevarieerd programma met uitleg
over de opgraving, de meegraafdag en een afsluitende bijeenkomst.
Daarnaast is er voor kinderen tussen 4 en 10 jaar een activiteit op de
opgraving.
De volgende schervenavond op maandag 21 oktober aanstaande wordt heel
bijzonder. Ronald van Genabeek, de gemeentelijke archeoloog van Den Bosch,
komt op bezoek. Hij gaat middeleeuwse vondsten bekijken en determineren.
Daar kunnen we wat van opsteken. Je mag ook eigen vondsten meenemen. Meld
je wel even aan. Voor meer info, zie onder AGENDA
Veldpracticum 18 mei 2013
Vanaf maandag 1 juli t/m 27 juli vindt in Oss-Horzak
een veldpracticum plaats van studenten van de Universiteit
van Leiden. Het gaat om het gebied Horzak-West. De universiteit
wil geïnteresseerden de kans bieden mee op te graven en gaat les
geven. Van 4 hectaren is 1 1/2 hectaren geselecteerd voor de
opgraving, welke gedurende 2 jaar (2 zomers) zal plaatsvinden.
De gemeente Oss heeft 2 terreinen gedeselecteerd ten behoeve van
onderzoek door SAM en andere amateurarcheologen. Het onderzoek door
SAM zal plaatsvinden op vrijdag 5 juli, zaterdag 6 juli, zaterdag 13
juli, vrijdag 19 juli en zaterdag 20 juli. Op zaterdag 13 juli vindt
ook een Open Dag plaats. Daarnaast vindt in het gemeentehuis een
fototentoonstelling plaats. Het bestuur roept eenieder op mee te
komen helpen met het onderzoek.
Paalgraven
Medio juni zal de opening plaatsvinden van het terrein Paalgraven,
waar de grafheuvels zijn hersteld. Het terrein is voortaan
toegankelijk voor wandelaars. Ter gelegenheid van de opening zal
ook een archeologisch congres plaatsvinden.
SAM-bestuur
Het SAM-bestuur komt op maandag 9 september weer bij elkaar.
Op dinsdag 16 april heeft de stichting De Werkende Mens een
bezoek gebracht aan de werkruimte van Stichting Archeologie
Maasland. Na de koffie of thee werd door de voorzitter Piet
van lijssel de aanwezigen welkom geheten. De penningmeester
Peter van Nistelrooij liet aan de hand van een PowerPoint
presentatie de activiteiten en mogelijkheden van de SAM zien.
Na de SAM-presentatie gaf de secretaris Hans Pennings uitleg
over de opgraving van het Kasteel van Oss. Hierna konden de
aanweigen de verschillende tafels en kasten bekijken en werd
er uitleg gegeven over de diverse artefacten die er liggen.
Op zaterdag 30 juni kun je deelnemen aan een onderzoek van het
gronddepot van de kasteelgracht van het kasteel van Oijen.
Zie verdere gegevens bij agenda.
Eind mei is SAM verhuisd van de begane
grond van de voormalige Mavo St. Jan naar de kelder.
In het schoolgebouw wordt door het TBL nog steeds
les gegeven en er was behoefte aan uitbreiding met
het lokaal, waar tot nog toe onze activiteiten
plaatsvonden. Gelukkig zijn we erin geslaagd op
dezelfde locatie te blijven en hebben we de kelder
tot onze beschikking gekregen. De afgelopen weken
is gewerkt aan de inrichting en we zijn nu klaar om
verder te gaan met de vondstverwerking. Er is nog
veel werk te verrichten en alle hulp is welkom!
Vele handen maken licht werk.
In Geffen heeft een onderzoek plaatsgevonden naar het Joodse kerkhof. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van heemkundewerkgroep Vladerack met ondersteuning van de gemeente Maasdonk en financiële ondersteuning van Brabants Heem en met medewerking van het Nederlands Israëlitisch Genootschap. Sinds 1693 is hier begraven en het onderzoek heeft verrassende resultaten opgeleverd. Onlangs is er een interview met Peter van Nistelrooij uitgezonden bij Omroep Brabant.
Op 4 april 2012 organiseren gemeente
Bernheze, archeologisch onderzoeksbureau
RAAP en adviesbureau ArchAeO een open
middag op de originele vindplaats van de
archeologische opgravingen bij de Zwarte
Molen in Nistelrode. Bij archeologische
opgravingen in Nistelrode zijn opnieuw
bijzondere vondsten aan het licht gekomen.
In twee maanden tijd is ruim twee hectare
akker opgegraven. Hierbij zijn de resten
van meer dan 30 boerderijen uit de Romeinse
tijd en de Middeleeuwen opgegraven.
Daarnaast zijn de sporen van 15 waterputten,
vele tientallen opslagschuurtjes en twee
hooimijten gevonden. Uit de archeologische
sporen zijn allerlei gebruiksvoorwerpen verzameld,
zoals aardewerk, metalen voorwerpen,
van onder meer mantelspelden, munten,
slijpstenen, molenstenen en nog veel meer.
Bijzonder zijn de vondst van een gouden Merovingische
munt en een bronzen teugelgeleider van een (strijd)wagen
uit de Romeinse tijd. Het onderzoek is noodzakelijk
omdat binnenkort fase 2 van het woningbouwplan Zwarte
Molen van start gaat. De open middag is van 13.30 tot
16.30 uur. De opgraving ligt direct ten zuiden van de
nieuwbouwwijk Zwarte Molen eerste fase aan de Eeuwsel.
Wij raden u aan uw auto te parkeren op het
parkeerterrein van de sportvelden aan de Zwarte
Molenweg. Fietsers kunnen bij de keten aan de Eeuwsel
parkeren. De archeologen van RAAP verzorgen rondleidingen.
Op zaterdag 7 april 2012 willen we weer gaan veldlopen.
We willen het tweede deel van het terrein De Honing in
Teeffelen gaan belopen. Het eerste deel van het terrein
is al eerder belopen en de vondsten zijn verwerkt. Door
omstandigheden konden we het tweede deel vorig jaar niet
afwerken. Verzamelen om 11.00h in ons onderkomen in de
voormalige Mavo Sint Jan, Koornstraat 12 in Oss. De
ingang van de school is aan de achterzijde van het gebouw.
Aan de linkerzijde is een poort. Parkeren kan aan de
achterzijde. SAM komt bijeen in lokaal 2. Van hieruit
gaan we met de auto naar Teefelen, naar het terrein De
Honing. Dit veld is door de toenmalige Rijksdienst
Oudheidkundig Bodem- onderzoek eerder onderzocht. Er
liggen daar artefacten uit de IJzertijd, Romeinse tijd
en Middeleeuwen. Voorafgaand aan het veldlopen geeft
Richard Jansen instructie over hoe we het gaan doen.
We zetten jalons uit en gebruiken GPS. Afhankelijk van
het weer, de juiste kleding meenemen. Laarzen
(of stevig schoeisel) is een must. Graag per email
reageren of je aanwezig kunt zijn.
Opgravingen Zwarte Molen
Van RAAP Zuid-Nederland kregen we het bericht
dat begin februari gestart is met het vervolg
van het archeologisch onderzoek van
nieuwbouwplan Zwarte Molen fase 2 in Nistelrode.
RAAP biedt geïnteresseerde amateur
archeologen te assisteren en ervaring op te
doen. RAAP nodigt ons uit om tijdens (een
deel van) de uitvoeringsperiode mee te werken
aan de opgraving. De werkzaamheden zullen
vooral betrekking hebben op het couperen en
uitspitten van sporen en metaaldetectieonderzoek.
Er is reeds gestart met een proefsleuven
onderzoek.
23 juni lezing: De lezing over archeologische opgraving Begijnenstraat/Vita Nova gaat niet door wegens (langdurige) ziekte van de spreker Juliette de Winter (BAAC). Op een later tijdstip komen we hierop terug. DWM vult deze avond nu in met een lezing over de Bende van Oss.
We gaan dit jaar starten met veldlopen. De
zogenaamde archeologische propectie.
Dat betekent systematisch een akker aflopen
op zoek naar archeologische vondsten die zich
aan de oppervlakte bevinden.
Start opgravingen Vita Nova Oss. zie ook op pagina veldwerk.
Einde tentoonstelling Onder Oss. SAM krijgt van het Jan Cunen een paar vitrines en een aantal grote tufstenen delen van de tempel van Maren-Kessel. Deze tufstenen delen worden door de SAM nader bestudeerd en vastgelegd op foto's en tekeningen.
Inrichting van SAM ruimte. De archeologische vondsten die zich bevinden in de Tolstraat 3 worden overgebracht naar de Koornstraat. De ruimte wordt verder ingericht met tafels en kasten.
Voor het eerst komt het SAM bestuur bijeen in de voormalige Mavo St. Jan, Koornstraat 12 in Oss. We kunnen dankzij de welwillende medewerking van het TBL beschikken over een schoollokaal.
Vierde bestuursvergadering ten huize van Piet van Lijssel. Financieel en ruimte-technisch gaat alles naar wens. We kunnen vooruit met SAM.
Toewijziging start subsidie gemeente Oss.
De SAM website is een feit.
Derde bestuursvergadering in het Leerlooiershuisje te Ravenstein.
Tweede bestuursvergadering in de Heemkamer van Heemkundekring 'De Elf Rotten" Zoggelsestraat 9 te Heesch.
Eerste bestuursvergadering Tolstraat 3 te Oss.
Een aanmeldings-/informatieavond op basisschool De Korenaer in de Grindlaan te Oss vormde de eerste activiteit voor de nieuw opgerichte Stichting Archeologie Maasland.