Door Peter van Nistelrooij
In december 2021 is er een archeologisch proefsleuven uitgevoerd in een plangebied aan de kruising
van de Osseweg en Megensebaan in Berghem. De aanleiding voor het onderzoek is het voornemen op deze
plaats een zwembad te bouwen.
Hiervoor is er zoals gebruikelijk een bureau- en verkennend booronderzoek uitgevoerd. Op de archeologische
verwachtingskaart van de gemeente Oss heeft het plangebied deels een hoge verwachting en deels geen verwachting.
In het gebied met een hoge verwachting is het archeologisch onderzoek uitgevoerd omdat de voorgenomen
bodemingrepen de vrijstellingsgrenzen (verstoringen > 100 m2 en dieper dan 30 cm onder het maaiveld) worden
overschreden. Het verkennende booronderzoek toont aan dat in het onderzoeksgebied sprake is van een intacte
bodemopbouw bestaande uit een esdek op dekzandafzettingen.
Het proefsleuven onderzoek is uitgevoerd tussen 6 en 9 december 2021. Er zijn in totaal 28 proefsleuven
aangelegd. De omvang van de sleuven bedroeg in principe 4 x 25 m. Uitgaande van de voorgeschreven dekkingsgraad
van 7,5% uit het Programma van Eisen is in totaal 2709 m2 van het onderzoeksgebied (38.500 m2) onderzocht.
Doel van het proefsleuvenonderzoek was de archeologische verwachting uit het vooronderzoek te toetsten en
eventuele vindplaatsen in kaart te brengen en te waarderen. Het terrein is gelegen in het dekzandgebied.
Het onderzoeksgebied bestaat uit oud akkerland opgebouwd uit een esdek op dekzandafzettingen. Het terrein
loopt vanaf de spoorlijn van zuid naar noord af. In de top van het dekzand heeft zich oorspronkelijk een
podzol ontwikkeld. Deze is plaatslijk nog als restant in de vorm van een BC?horizont waargenomen. In het
zuiden van het onderzoeksgebied is een mogelijke oude akker? of cultuurlaag aangetroffen. Deze bevond zich
in de top van de C?horizont, onder de basis van het esdek, op 55 cm onder het huidige maaiveld. De
landschappelijke bevindingen uit dit proefsleuvenonderzoek komen overeen met die uit het verkennend
booronderzoek. Het proefsleuvenonderzoek heeft tegen de verwachting in geen behoudenwaardige archeologische
resten opgeleverd. Er zijn alleen sporen aangetroffen die in verband worden gebracht met het agrarisch gebruik
van het terrein in de Nieuwe tijd. Deze sporen bestaan uit verkavelingsgreppels en een recente kuil. Hierbij
is geen vondstmateriaal aangetroffen. Dat is toch wel een tegenvaller op dit 38,5 ha grootte terrein. Er hebben
hier geen mensen gewoond en ze hebben ook geen artefacten achtergelaten. Maar goed ook dit is waardevolle informatie.
Op basis van de resultaten van het onderzoek adviseert Archol geen vervolgonderzoek. Archol adviseert het terrein
vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkelingen.
Osseweg
Voor meer informatie:
Archol -rapporten 592 en 617